Wie of wat is die Heilige Geest?

Heilige geest, Huiskring, Jeugd, Kerk, Tieners

Wie of wat is de Heilige Geest – Herziene uitgave, april 2019

Wanneer we het hebben over de gaven van de Heilige Geest moeten we wel eerst weten wie Hij is. De Heilige geest is één van de drie gedaanten waarin God is verschenen. Naast de Heilige Geest kennen we hem als de Vader en de Jezus.

Wanneer we spreken over de Heilige Geest hebben we het over God in de gedaante/rol van de Heilige Geest. De drie gedaanten staan dan ook los van elkaar, ieder met zijn eigen rol. Het is dus ook niet zo dat Jezus of Vader rol uitwisselbaar of gelijk zijn met de Heilige geest.  De afbeelding hiernaast maakt dit ook duidelijker God is de vader, God is de Geest en God is de Zoon.

Wanneer je mensen hoort praten over de Heilige Geest gaat het vaak over de vruchten en gaven van de Heilige Geest. Hier kun je veel vragen bij hebben zoals:  Heb ik deze? Wanneer krijg ik ze? Wat kan ik ermee? En wat doet het met mij? Een aantal punten zullen we proberen te verduidelijken.

Vruchten van de Heilige Geest
Wanneer we tot bekering ontvangen wij de vruchten van de Heilige Geest.  Het grote verschil tussen de vrucht en een gave is dat de vrucht tot persoonlijke veranderingen leid. De vruchten zijn zoals het woord het al zegt opbrengsten van je bekering (= vrucht dragen).  De vrucht is 100% gericht op je eigen persoon(lijkheid) en waarvan anderen kunnen profiteren. Echter jij staat bij de vruchten centraal, het is een persoonlijke verandering.

Wat zijn de vruchten nu? Daarop vinden we o.a. in Galaten 5 antwoord namelijk:
22 Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, 23 zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Er is geen wet die daar iets tegen heeft. 24 Wie Christus Jezus toebehoort, heeft zijn eigen natuur met alle hartstocht en begeerte aan het kruis geslagen. 

Nu kunnen we ons afvragen of deze vruchten nu echt waardevol zijn? Is dit niet iets hoe we gewoon moeten zijn? Ja, klopt maar van nature zijn we niet allemaal vol liefde, vrede, geduld of vriendelijk. Het erkennen en herkennen van de vruchten bij jezelf (en anderen) is belangrijk. Je kunt dan namelijk zien dat iemand is geraakt is door de Heilige Geest en is veranderd. De Heilige Geest kan namelijk door de vrucht iemand zijn karakter 180% veranderen, van kwaataardig in liefdevol. De Heilige Geest kan door de vruchten een veranderingsproces bij je starten en je een mooier en beter mens maken. De vruchten zijn 100% intern gericht, op je eigen persoon!

Gaven van de Heilige Geest?
De gaven van de Heilige Geest zijn in tegenstelling tot de vruchten meer gericht op anderen. Er zal dan vanuit je krachten ontstaan die verandering bij anderen kan teweeg brengen. Het concept van de Heilige Geest is hierdoor voor veel mensen ook wel iets engs of te zweverig wat meer thuis hoort in de pinkster, evangelische of baptisten gemeenten. Hoe komt dat? Ik denk voornamelijk dat het in deze kringen eerder weer ging leven. Hierdoor konden ze zich onderscheiden van de traditionele kerken. Helaas heeft dit ook geleid tot excessen op dit gebied waardoor regelmatig voor kwam dat men doorsloeg en het gezonde verstand (het Woord) aan de kant geschoven werd.

De gaven van de Heilige Geest worden ook steeds meer herkend binnen de traditionele kerken en normaliseren we in evangelische kringen. Hierdoor kunnen we zien waarvoor het echt bedoeld is! Als eerste moeten we ons afvragen voor wie het nu is bedoeld, waarvoor dient het en wat houd het exact in. We moeten dan helder krijgen hierin en met name waarom sommige gaven meer aanwezig lijken dan anderen.

Hoe krijgen we deze gaven?
Wanneer we het willen hebben over gaven van de Heilige Geest moeten we eerst vast stellen welke gaven er nu eigenlijk zijn en waar deze wegkomen. In 1 Korintiërs 12:4-11 lezen we het volgende:

4 Er zijn verschillende gaven, maar er is één Geest; 5 er zijn verschillende dienende taken, maar er is één Heer; 6 er zijn verschillende uitingen van bijzondere kracht, maar het is één God die ze allemaal en bij iedereen teweegbrengt. 7 In iedereen is de Geest zichtbaar aan het werk, ten bate van de gemeente. 8 Aan de een wordt door de Geest het verkondigen van wijsheid geschonken, aan de ander door diezelfde Geest het overdragen van kennis; 9 de een ontvangt van de Geest een groot geloof, de ander de gave om te genezen. 10 En weer anderen de kracht om wonderen te verrichten, om te profeteren, om te onderscheiden wat wel en wat niet van de Geest afkomstig is, om in klanktaal te spreken of om uit te leggen wat daar de betekenis van is. 11 Al deze gaven worden geschonken door een en dezelfde Geest, die ze aan iedereen afzonderlijk toebedeelt zoals hij wil. (1 Korintiërs 12:4-11)

We kunnen op basis van o.a. deze tekst de conclusie trekken dat de gaven de vruchten inderdaad zijn van de Heilige Geest (= God). Hij werkt door ons heen en werkt altijd ten bate van de gemeente van God (= alle gelovigen, niet specifiek de kerk).  verder zijn de gaven geschonken door de Heilige Geest en worden ze aan een ieder afzonderlijk toebedeeld zoals Hij dat wil.  Het is dus ook niet zo dat we ons zelf iets kunnen toe-eigenen of aanleren, het is een geschenk! Het jezelf aanleren of spelen met gaven tijdens een ‘gaven cursus’ lijkt mij dan ook niet correct.  Dan is het namelijk niet meer iets wat God je geeft maar jij van Hem neemt.

We kunnen hieruit drie belangrijke punten halen:

  1. Gaven zijn vruchten van de Heilige Geest en niet van onszelf.
  2. Gaven zijn ten bate van de gemeente, niet voor onze eigen eer.
  3. Gaven ontvangt een ieder zoals Hij wil, wij hebben hier geen zeggenschap over.

We weten nu dat de gaven van de Heilige geeft niet onze verdienste zijn, we ze kunnen aanleren en altijd bedoeld zijn om anderen te helpen.

Welke gaven zijn er?
Er worden vele gaven toebedeeld aan de Heilige Geest en in de kern vind ik persoonlijk niet eens extreem belangrijk om ze allemaal een naam te geven. Wanneer we de bijbel boek 1 Korintiërs 12 t/m 14 lezen komen we o.a. de volgende rij met gaven tegen:

  1. Wijsheid
    De mogelijkheid tot uit uitleggen van Gods bedoelingen en plannen. Dit gaat verder dan wijsheid uit het Woord (de Bijbel), het is directe wijsheid of uitleg van kennis ontvangen van de Heilige Geest.
  2. Kennis
    De mogelijkheid tot het begrijpen van Gods bedoelingen en het plannen. Dit is iets anders dan kennis van Gods Woord (de Bijbel) of de mogelijkheid tot het uitleggen ervan.
  3. Geloof
    Het geloven van zaken/woorden dus niet geloof in God als verlosser maar volledig staan achter zaken. Hierbij kun je b.v. denken aan Mozes die de staf sloeg op een rots en er water kwam.
  4. Genezing
    Het genezen van mensen door de genezende kracht van Jezus via de Heilige Geest. Deze genezing is iets anders dan wat (wereldse) artsen doen en komt niet uit de genezer zelf (= werken van de HG).
  5. Wonderen
    Het verrichten van wonderen in bepaalde situaties waar dit nodig is ter eer en opbouw van God.
  6. Profeteren
    Het doorgeven van stichtende, vermanende of opbouwende boodschappen van God. De persoon die profeteert verteld zonder eigen inbreng want God hem heeft doorgegeven.
  7. Onderscheiden van geesten
    Het ‘vermogen’ van het onderscheiden van Geesten, welke bron ze komen.
  8. Klanktaal spreken
    Het spreken ‘geheimtaal’ d.w.z. het spreken in goddelijke talen niet tot mensen maar naar God. Het is samen met het vertalen de enige twee gaven die niet direct het doel hebben om mensen te helpen.
  9. Klanktaak vertalen
    Het is mogelijk dat we de gave hebben om tongen te vertalen naar menselijk begrijpelijke talen. Dit kan nodig zijn in gevallen dat iemand een profetie uitspreekt in tongen of in het openbaar in tongen spreekt. Op dat moment MOET er iemand aanwezig zijn die het kan vertalen. Wanneer deze niet aanwezig is kan de profetie niet betrouwbaar uitgelegd worden.

Het belangrijkste is dat wij beseffen dat deze gaven bedoeld zijn om de mens te bereiken. De Heilige Geest gebruikt mensen hier als instrument om zijn doel te bereiken. Het is dan ook belangrijk dat wij op deze manier erna kijken en de werken van de HG te herkennen of te zien dat het menselijke werken zijn.

Gaven tot z’n recht laten komen
Wanneer we een gave hebben willen we deze natuurlijk gaan gebruiken. Echter is het niet zo dat wij bepalen hoe/wat/wanneer maar de Heilige Geest de ruimte moeten geven. Wanneer we Hem de ruimte geven om tot uiting te komen door ons kunnen we grote dingen doen.

In 1 Korintiërs 12:26-31 lezen we;

26 Wanneer één lichaamsdeel pijn lijdt, lijden alle andere mee; wanneer één lichaamsdeel met respect behandeld wordt, delen alle andere in die vreugde. 27 Welnu, u bent het lichaam van Christus en ieder van u maakt daar deel van uit. 28 God heeft in de gemeente aan allerlei mensen een plaats gegeven: ten eerste aan apostelen, ten tweede aan profeten en ten derde aan leraren. Dan is er het vermogen om wonderen te verrichten, de gave om te genezen en het vermogen om bijstand te verlenen, leiding te geven of in klanktaal te spreken. 29 Is iedereen soms een apostel? Of een profeet? Is iedereen een leraar? Kan iedereen wonderen verrichten? 30 Of kan iedereen genezen? Kan iedereen in klanktaal spreken en kan iedereen die uitleggen?  31 Richt u op de hoogste gaven. Maar eerst wijs ik u een weg die nog voortreffelijker is..

Hier staat dat we samen één lichaam zijn en binnen het lichaam allemaal een plek hebben. Er is een overduidelijke rolverdeling binnen het lichaam en het kan niet functioneren wanneer iemand ontbreekt. We delen dan ook alle vreugde maar ook het leiden als geheel! Het is niet een kwestie van jij en ik, maar WIJ! 

De gaven van de Heilige Geest worden over het algemeen verdeeld in drie typen namelijk:  kennis, doen en spreken. We zien in de praktijk dan ook vaak dat je één of twee van de drie typen hebt en dat deze ook bij je (natuurlijke) persoon past. Dit is ook heel logisch want iemand die vooral DOET zal meestal niet eerst uitgebreid KENNIS vergaren.  Binnen de drie typen kunnen we weer verschillende gaven herkennen. De onderverdeling zou er als volgt uit kunnen zien:

Het schema hierboven geeft iets meer duidelijkheid en de onderlinge relatie tussen de gaven. Het lijkt ook logisch dat iemand met een bepaalde gave binnen de zelfde categorie nog één of meerdere gaven heeft omdat dit dicht bij elkaar ligt.

We kunnen op basis van de eerder genoemde teksten en het bovenstaande schema de conclusie wel trekken dat één persoon nooit alle gaven kan bezitten. De Heilige Geest heeft ons dan ook allemaal nodig om zijn werken binnen en buiten de kerk te kunnen verrichten.

Het antwoord op de vraag hoe wij onze gaven tot recht kunnen laten komen is dan ook simpel! Wij moeten één lichaam vormen als gemeente, dan pas kan de Heilige Geest door ons heen werken!

Welke gave moet ik kiezen?
Toen we op de kleuterschool zaten wilden we het liefste vriend(in) worden met het klasgenootje met de mooiste speelgoed. En in het voortgezet onderwijs ging het vooral om populaire vrienden te hebben. We maken keuzes die voor ons zelf het beste uitkomen. Want wanneer we vrienden waren geworden met die rare jongen of dat ene meisje uit de klas had dit onze positie gekost. Dit is een hele menselijke reactie, we doen dit allemaal wel eens.

Het is binnen de gemeente van Christus ook niet anders. We hebben het liefst een gave die ons enigszins aanzien geeft of niet direct ons prettige leventje beïnvloed. We jagen dan ook massaal gaven na die fijn klinken en we horen vaak dat mensen willen ‘experimenteren’ met genezing of het ontwikkelen van tongentaal (klanktaal). Dit komt vaak doordat anderen er fanatiek me bezig zijn of willen zijn en het promoten (zelfs met cursussen).  We moeten ons dan echter sterk afvragen waar we mee bezig zijn, want zijn het niet de gaven van de Heilige Geest? Besluit Hij niet wie- wat krijgt en op welk moment? 

We krijgen hier ook een goede richtlijn/antwoord uit het Woord in 1 Korintiërs 14:1-12

1 Jaag de liefde na en streef naar de gaven van de Geest, vooral naar die van de profetie. 2 Iemand die in klanktaal spreekt, spreekt niet tot mensen maar alleen tot God. Niemand kan hem verstaan, want door toedoen van de Geest spreekt hij onbegrijpelijke taal. 3 Maar iemand die profeteert spreekt tot mensen, en wat hij zegt is opbouwend, troostend en bemoedigend. 4 Iemand die in klanktaal spreekt is daar alleen zelf bij gebaat; iemand die profeteert doet dat ten bate van de gemeente. 5 Ik zou willen dat u allen in klanktaal kon spreken, maar ik wil nog liever dat u profeteert. Iemand die profeteert is nuttiger dan iemand die in klanktaal spreekt, tenzij hij uitlegt wat hij zegt, zodat de gemeente er baat bij heeft.

6 Broeders en zusters, welk nut zou ik voor u hebben als ik bij u in klanktaal zou spreken zonder u tegelijk iets te openbaren, zonder kennis door te geven of iets te profeteren, of zonder u te onderwijzen? 7 Het is als met een instrument, bijvoorbeeld een fluit of citer. Als er geen verschil tussen de tonen is, hoe kan men dan horen welke melodie er wordt gespeeld? 8 En als een trompet een onduidelijk signaal geeft, wie maakt zich dan gereed voor de strijd? 9 Voor u geldt hetzelfde: hoe moet men u begrijpen als u in onverstaanbare klanken spreekt? Uw woorden verdwijnen in het niets. 10 Er zijn ik weet niet hoeveel talen in de wereld en ze hebben allemaal betekenis. 11 Als ik de taal van iemand die tot mij spreekt niet ken, blijven we vreemdelingen voor elkaar. 12 Dit geldt ook voor u: als u zo graag geestelijke gaven bezit, moet u ernaar streven uit te blinken in de opbouw van de gemeente.

We lezen hier dat het spreken in tongen (klanktalen) een gave is die voornamelijk gericht is op de persoonlijke relatie tussen één persoon en God. Het is een gave die niet te bate is van de gemeente (vers 3). Wanneer wij focus willen leggen op het ontwikkelen van gaven moeten we streven naar gaven die ter opbouw van de gemeente zijn zoals o.a. profetie, kennis, wijsheid en geloof (vers 12). We lezen dit ook als opdracht terugkomen in 1 Korintiërs 14:26 waar staat:

26 Broeders en zusters, wat betekent dit voor uw samenkomsten? Wanneer u samenkomt draagt iedereen wel iets bij: een lied, een onderwijzing, een openbaring, een uiting in klanktaal of de uitleg daarvan. Laat alles tot opbouw van de gemeente zijn.

Er is dus géén sprake van dat één gave boven anderen uitsteekt of dat we zelf een gave voor het uitkiezen hebben. De Heilige Geest geeft ons de gave die bij ons past en daar moeten we het mee doen. Dit klinkt misschien triest maar we mogen erop vertrouwen dat we die gave(n) ontvangen die bij ons pas(t)(sen).

Samenvattend:
Het bovenstaande kort samengevat in 10 punten:

  1. De vruchten ontvangen na onze bekering.
  2. De HG kan slechte eigenschappen vervangen door positieve. (= een vrucht)
  3. De HG kan positieve eigenschappen versterken, maximaal benutten. (= een vrucht)
  4. De vruchten zijn een persoonlijk geschenk van de Heilige Geest.
  5. De Heilige Geest kan door ons werken na onze bekering.
  6. De gaven zijn en blijven van de Heilige Geest, wij zijn slechts een instrument.
  7. Er is niet één gave belangrijker dan het ander.
  8. Wij kunnen geen gaven uitkiezen, dit is aan de Heilige Geest.
  9. De gaven zijn ter opbouw van anderen en de gemeente, niet voor ons zelf.
  10. We komen alleen tot ons recht als we één zijn binnen de gemeente.