Het avondmaal waarom & voor wie?

Wanneer we samen met familie of vrienden bij elkaar komen om te eten in een restaurant of bij één iemand thuis heeft dit iets feestelijks. We spreken af om elkaar te ontmoeten en samen te eten maar weten allemaal dat het meer is. We komen samen waarbij het eten het middelpunt van het samen komen is, daarvoor spreken we af. Echter weten we allemaal vooraf al dat we mensen weer zien, gesprekken zullen hebben, het gezellig is en mensen zullen ontmoeten die we nog niet kennen of een lange tijd niet hebben gezien. Het etentje is dus veel meer dan even snel een bord chinees naar binnen werken of zoals sommige mensen zeggen: ‘iets te bikken’. 

Het avondmaal wat we in de kerk vieren is in de kern ook niet heel anders! Jezus ging namelijk met zijn discipelen samen eten en voor iedereen was dit naast functioneel (wat eten) ook gezelligheid. Het was een groep mensen die om Jezus heen stond en samen de wereld wilden veranderen! Dat Jezus dit moment gebruikt en wij daarom het avondmaal vieren is ook een logisch gevolg. Het was namelijk het moment dat iedereen bij elkaar was en samen het fijn had en moment om op terug te kijken en te herdenken wat Hij hun vertelde.

Dit is dus niet anders dat het laatste etentje dat je als familie hebt met bijvoorbeeld een familie lid die je later verlies, terug kijkend is dat moment een herinnering een mooi moment waar hij/zij nog bij je was. Zo zullen de discipelen ook later gezeten hebben nadenken aan hun vriend die ze verloren hadden, samen komen herdenken en tegelijk genieten van he eten, elkaar en wat ze samen hebben meegemaakt.

In de kerk kan het avondmaal soms heel zwaar overkomen met allerlei regels of rituelen. Een oudste of voorganger die een beter met wijn inschenkt, ervoor bidt het laat rondgaan en dit alles aan een tafel voorin de kerk met nog een paar mensen. Het voelt misschien niet als een maaltijd wat ik net beschreef van gezelligheid of en lekker eten. Nee, dat klopt maar dat heeft zowel een Bijbelse, historische als kerkelijke reden en deels is dit te begrijpen maar ook best wel afstandelijk. Ik zal proberen hier iets meer duidelijkheid over te geven en wat nu het avondmaal voor ons nu betekend.

Bijbel: Het laatste avondmaal

Het avondmaal is door Jezus zelf ingesteld tijdens het Pesach-feest. Dit is geen toeval want het Pesach-feest is een offerfeest waar een maaltijd bij hoorde. Het feest verwijst naar de geschiedenis van Mozes hoe die het volk Israël uit Egypte leidde. Voordat hij met het volk vertrok uit Egypte vonden er meerdere ‘plagen’ plaats zodat de Farao hun liet gaan. Een van deze dingen was dat alle Israëliërs een lam moesten slachten en het bloed aan de deurpost moesten smeren, ieder huis waar dit niet gebeurde overleed de eerstgeboren zoon. Het lam werd vervolgens die nacht gegeten met ongezuurde broden en bittere saus. Dit is waar het Pesach-maaltijd uit bestaat en voorstaat, dus dat de eerstgeboren in leven blijven door het offer van het lam.

In Mattheus 26:17-30 (HSV) kunnen we lezen over hoe Jezus het avondmaal deed:

17. Op de eerste dag van de ongezuurde broden kwamen de discipelen naar Jezus toe en zeiden tegen Hem: Waar wilt U dat wij voorbereidingen voor U treffen om het Pascha te eten? 18. Hij zei: Ga de stad in naar een zeker persoon en zeg tegen hem: De Meester zegt: Mijn tijd is nabij; Ik zal bij u het Pascha houden met Mijn discipelen. 19. En de discipelen deden zoals Jezus hun opgedragen had, en maakten het Pascha gereed. 20. Toen het avond geworden was, lag Hij aan met de twaalf. 21. En toen zij aten, zei Hij: Voorwaar, Ik zeg u dat een van u Mij zal verraden. 22. En zij werden zeer bedroefd en ieder van hen begon tegen Hem te zeggen: Ik ben het toch niet, Heere? 23. Hij antwoordde en zei: Wie de hand met Mij in de schotel indoopt, die zal Mij verraden. 24. De Zoon des mensen gaat wel heen zoals over Hem geschreven is, maar wee die mens door wie de Zoon des mensen verraden wordt! Het zou goed voor die mens zijn als hij niet geboren was. 25. Judas, die Hem verraadde, antwoordde en zei: Ik ben het toch niet, Rabbi? Hij zei tegen hem: U hebt het gezegd. 26. En terwijl zij aten, nam Jezus het brood en toen Hij het gezegend had, brak Hij het en gaf het aan de discipelen en Hij zei: Neem, eet, dit is Mijn lichaam. 27. Hij nam ook de drinkbeker en nadat Hij gedankt had, gaf Hij hun die, en zei: Drink allen daaruit, 28. want dit is Mijn bloed, het bloed van het nieuwe verbond, dat voor velen vergoten wordt tot vergeving van zonden. 29. Ik zeg u dat Ik van nu aan van de vrucht van de wijnstok niet zal drinken tot op de dag wanneer Ik die met u nieuw zal drinken in het Koninkrijk van Mijn Vader. 30. En toen zij de lofzang gezongen hadden, vertrokken zij naar de Olijfberg.

We lezen hier dat de discipelen Jezus vroegen waar hij de maaltijd wil eten (17) en dat hij zegt tegen één van de discipelen (18) dat hij de maaltijd bij hem wil eten. Wat hier opvalt is dat hij op dat moment al zegt dat zijn tijd nabij is. Hij zegt op dat moment al dat er iets te gebeuren staat en dat hij ook zo aan tafel gaat. De discipelen maken vervolgens de maaltijd gereed (19) en gingen aan tafel (20). Tijdens het eten zegt hij dus ook dat één van hun hem zal verraden (21) en eenieder werd verdrietig en wilde bevestiging dat hij het niet was (22). Wat bijzonder hieraan is dat niemand hem in twijfel trekt, iedereen weet dat het zal gebeuren. En Judas die vraagt hem ook of hij het zal zijn (25) waarop Jezus niet ontkennend reageert.

Op dat moment wist Jezus en de discipelen dus wat er staat te gebeuren en Jezus weet zelfs wie hem gaat verraden! Op dat moment gaan ze toch met z’n alleen aan de maaltijd ondanks het verdriet wat ze vast hebben en wetende wat er gaat komen.

Tijdens het eten neemt Jezus vervolgens het brood (26)en dankt hiervoor en breekt het in stukjes en geeft het aan de discipelen en zegt: Neem, eet, dit is mijn lichaam.

Het brood is hier natuurlijk maar een symbool, wat één stuk brood was breekt hij in stukjes en deelt het uit. We eten hierdoor samen één stukje brood en hij vergelijkt dit dus met zijn lichaam. Eenieder mag dus een deel van hem tot zich nemen, hij is niet exclusief voor één persoon maar voor een ieder die daar aanwezig is en in Hem geloofd.

Vervolgens neemt hij een beker (27) en dankt hiervoor en laat iedereen uit deze beker drinken, weer delen ze dus één ding met z’n allen. Hij zegt vervolgens dat het symbool staat voor zijn bloed, wat staat voor het nieuwe verbond (28) en dat tot vergeving (Joh. 3:36) van de zonden van alle mensen die in hem geloven zal stromen.

Het is dan ook helemaal niet gek dat Jezus het laatste avondmaal viert samen met de discipelen tijdens dit Pesach-feest. Want Jezus stelt zich zelf hier gelijk aan de lammeren die in Egypte die geofferd werden om de eerstgeboren zonen te beschermen. Hij is dus het offer dat gedaan moet worden om eenieder die het gelooft te beschermen/vergeven.

Kort samengevat

Tijdens het avondmaal vieren wij dus dat Jezus zichzelf als offer heeft aangeboden zodat wij vergeven worden voor wat we fout hebben gedaan.

Het brood staat hier dus gelijk aan zijn lichaam, wat gebroken word net zoals tijdens de weg naar het kruis en tijdens de kruisiging. We eten dan een stuk van dat brood als een symbool dat wij deel uit willen maken van hem.

De wijn staat vervolgens voor zijn bloed wat vloeide aan het kruis en waardoor we mogen weten dat hij een nieuw verbond sloot met ons, namelijk eenieder die in hem gelooft zal vergeven worden. Wij drinken dan ook de wijn om te laten zien dat we deel uit willen maken van dit nieuwe verbond.

Het avondmaal heeft hij dan ook ingesteld om te vieren en gedenken dat hij dit heeft gedaan voor ons!

Het nieuwe verbond

We hebben het dus over een nieuw verbond wat hij met ons heeft gesloten. Dit betekend toch ook dat er een oud verbond was? Klopt, het oude verbond is die God sloot met de mensen. Dit verbond bestond uit wetten waaraan de mensen zich moesten houden. En we weten allemaal dat wetten en regels niet leuk zijn! Het lukte de mensen toen ook niet om zich te houden aan alle regels en wetten en daarom moesten ze ieder jaar offers brengen (lam slachten) tijdens Pesach om vergeving te vragen.

Het volgen van de regels- en de wetten bleef lastig en hierdoor konden de mensen onmogelijk samenleven met God want we voelden ons schuldig en schaamden ons. Jezus zijn offer spreekt mensen dus vrij van schuld en schaamte. Waardoor wij dus wel samen kunnen leven met God! Jezus heeft dus de weg vrijgemaakt voor ons zodat we tot God kunnen komen.

Voor wie is het avondmaal?

Wanneer je vraagt in de kerk wie mag meedoen aan het avond maal krijg je verschillende antwoorden te horen. Er zullen mensen zijn die zeggen alleen als je lid bent van de kerk, of dat je gedoopt bent, dat je volwassen bent of geen ruzie mag hebben met iemand. We kunnen nog honderden redenen bedenken om NIET het avondmaal te mogen vieren. Echter wij vullen dan iets in waar Jezus heel duidelijk over was!

We lezen namelijk in Mattheus 26 vers 26 tot 28 dat hij iedereen een stuk brood gaf en tegen allen zei drinkt dit. Hij heeft Judas waarvan hij wist wat die ging doen niet buitengesloten en ook Petrus die even later loog over dat hij een volgeling van Jezus was deed mee.

Wanneer al die mensen die daar aan tafel zaten mee mochten doen aan het avondmaal waarom dan wij niet? Of moeten we nu kinderen erbuiten houden omdat de aanwezigen allemaal volwassen waren? Nee, ook dat geloof ik niet want ook hierin is Jezus duidelijk!

In de Bijbeltekst: Markus 10:13-16

13. En ze brachten kinderen bij Hem, opdat Hij hen zou aanraken, maar de discipelen bestraften degenen die hen bij Hem brachten. 14. Maar toen Jezus dat zag, nam Hij het hun zeer kwalijk en zei tegen hen: Laat de kinderen bij Mij komen en verhinder hen niet, want voor zodanigen is het Koninkrijk van God. 15. Voorwaar, Ik zeg u: wie het Koninkrijk van God niet ontvangt als een kind, zal het beslist niet binnengaan. 16. En Hij omarmde hen, legde de handen op hen en zegende hen.

Jezus zegt hier heel duidelijk dat niemand kinderen mag verhinderen om tot hem te komen. Ik geloof dan ook dat wanneer je een kind die gelooft niet mag weghouden van het nieuwe verbond, want dan doe je precies wat de discipelen probeerden te doen!

Heel misschien denk je nu wel, heel mooi maar heb wel eens gehoord of gelezen dat mensen in de Bijbel niet mee mochten doen aan het avondmaal! Dat klopt, meestal verwijzen mensen je dan naar 1 Korinthe 11:17-34 wat een brief is van Paulus aan een gemeente.

In deze gemeente was van alles mis van ruzies onderling tot verdeeldheid over het geloof. De mensen konden het gewoon niet eens met elkaar worden. Paulus wijst deze gemeente op wat Jezus nu bedoelde en wilde bereiken met het avondmaal. En Paulus zegt vervolgens dat eenieder voor zichzelf moet beslissen of hij/zij deelneemt en of hij/zij de juiste redenen heeft.

Dit sluit ook helemaal aan bij het eerdere eenieder die gelooft dat Jezus het offer bracht om met ons een nieuw verbond aan te gaan zodat wij vergeving krijgen mag/kan deelnemen. Het is dus zeker niet leeftijd gebonden, lidmaatschap of wat dan ook kijk in je hart dat is het!

Extra materialen

Wij hebben deze studie als basis gebruikt voor uitleg van het avondmaal aan een groep jongeren. Hiervoor hebben we gewerkt met een quiz als starter en hierover nagepraat. (voorbeeld vragen) De vragen en antwoorden konden ze via Whatsapp geven. (instructies). De studie zelf adviseren we aan te passen qua inhoud aan je doelgroep/leeftijd/niveau etc.

 

Geloof jij dat Jezus stierf voor je zonden aan het kruis? Dan ben je welkom aan het avondmaal en zijn lieve volle offer herdenken!